Vier druktechnieken uitgelegd

Als je voor het eerst drukwerk bestelt, komen alle keuzes die je moet maken misschien wat overweldigend over. Er is zoveel mogelijk en al die grafische termen maken het er ook niet makkelijker op. Femke helpt je graag op weg!

Het zal je niet verbazen: ik ben gek op drukwerk. En de verschillende druktechnieken waarmee je het maakt. Als ik door een drukkerij loop, het ritmische gedreun van de pers hoor en de verschillende inkten ruik, gaat mijn hart sneller kloppen. Als jij daar ook zo over denkt (of gewoon hartstikke nieuwsgierig bent) lees je even verder. Ik vertel je over vier verschillende druktechnieken, en waarom ze wel of niet bij jouw drukwerk passen!

Offset drukwerk

De meest gebruikte techniek voor grote oplagen. Maar liefst twee derde van al het drukwerk ter wereld rolt van offsetpersen. Het af te drukken beeld wordt fotografisch op een aluminium plaat aangebracht. Die plaat maken we vochtig. Het oppervlak van de plaat waar geen beeld op zit, neemt het vocht aan. Dan brengen we de vettige inkt aan. En omdat inkt vet is, stoot het water af. Alleen de delen van de aluminium plaat met beeld, nemen de inkt aan. De inkt drukken we vervolgens op een rubberdoek. Dat levert een spiegelbeeld op. Het spiegelbeeld van dat rubberdoek drukken we ten slotte af op grote vellen papier.

Voordelen:

• Goede reproductie van fijn detail en kleurtonen.
• Goede kwaliteit afdrukken op verschillende soorten papier.
• Voordelig voor grote oplagen.

Nadelen:

• Minder voordelig voor kleine oplagen.
• Kans op papierverspilling.
• Alleen inkten op oliebasis.
• Gebruikt voor: drukwerk met grote oplages, zoals folders, flyers, visitekaartjes of briefpapier.

Digitaal drukwerk

Een digitale pers kun je vergelijken met de laserprinter op je bureau. Een belangrijk verschil met offset is dat digitaal drukken direct vanaf de bestanden afgedrukt wordt, zonder tussenkomst van een fotografische plaat. Dat maakt digitaal printen een stuk flexibeler: je kunt ad hoc, zonder opstartkosten, iets afdrukken. In plaats van inkt, gebruikt een digitale printer toners. De afgelopen jaren zien we de kwaliteit van digitaal drukwerk sterk verbeteren: het benadert de kwaliteit van offset steeds meer.

Voordelen:

• Voordelig bij kleine oplages.
• Snel in te zetten.
• Je kunt variabele data toevoegen, zoals bijvoorbeeld adressen.

Nadelen:

• Inkt kan barsten als je het drukwerk vouwt.
• Digitaal drukwerk is mooi, maar nog niet zo mooi als offset.
• Door relatief hoge prijs per stuk alleen geschikt voor kleinere oplages.
• Gebruikt voor individueel afwijkend drukwerk zoals entreekaarten en drukwerk met kleine oplagen. Denk aan menukaarten, ansichtkaarten, posters of visitekaartjes.

Zeefdruk

De techniek achter zeefdruk noem je doordruk. Dat kun je heel letterlijk nemen: de inkt voor je afbeelding druk je door een gaas van zijde, polyester of staal. Dat gaas wordt met een lichtgevoelige laag beplakt die met positieffilm belicht wordt. De vlakken die ingekleurd moeten worden was je weg bij het ontwikkelen. Het gaas leg je over het te bedrukken oppervlak. Je smeert de inkt over het gaas. Dat drukt door het gaas en hecht aan het oppervlak. Het is nog echt handwerk waar je vieze vingers van krijgt.

Voordelen:

• Geschikt voor heel veel verschillende oppervlakken
• Zeer intense kleurweergqave mogelijk
• Geschikt voor kleine oplagen

Nadelen:

• Lage productiesnelheid
• Fijn detail is moeilijk weer te geven
• Gebruikt voor kleding als t-shirts, polo’s, sweaters en hoodies, keycords en caps.

Tampondruk

Dit is een techniek waar je allerlei oppervlakken mee kunt bedrukken, ook als ze gebogen of oneffen zijn. In een soort mal wordt je afbeelding geëtst. Die mal noemen we een cliché. De ets in het cliché vullen we met inkt. Daar drukken we een siliconen drukkussen op: het tampon. Het tampon neemt de afbeelding in spiegelbeeld op en dat drukken we vervolgens op het te bedrukken object. De techniek heeft wel wat weg van stempelen. Met als belangrijk verschil dat onze tampons flexibel zijn en zich aanpassen aan het te bedrukken oppervlak.

Voordelen:

• Ook geschikt voor gebogen of oneffen oppervlakken
• Mooie weergave gedetailleerde afbeeldingen op relatiegeschenken

Nadelen:

• Voor relatief kleine oppervlakken
• Minder voordelig voor kleine oplagen
• Gebruikt voor onder andere pennen, sleutelhangers, snoeppotjes en USB-sticks.

Zo, nu ben je weer helemaal bij over druktechnieken. Heb jij een favoriet? Laat het maar horen, ik ben nieuwsgierig!